Son yıllarda sıklıkla duyulan glutensiz ve kazeinsiz beslenme şekli çölyak gibi gluten alerjisi olan kişilerin yanı sıra otizm gibi bazı gelişim bozukluklarında da tavsiye edilir. Peki gluten ve kazein nedir, glutensiz ve kazeinsiz beslenme ne demek ve kimlere önerilir?
Gluten; buğday, yulaf, arpa, çavdar gibi tahılların içerisinde bulunan bir proteindir. Çölyak hastalığı; gluten proteinine karşı ince bağırsağın ömür boyu sürecek bir emilim bozukluğudur. Kronik bir rahatsızlık olan çölyak hastalığı, yaşam boyu gluten içermeyen diyet gerektirir. Gluten içeren besinleri tüketmeye devam eden çölyak hastalarının lenfoma ve diğer tümör riskleri artar.
Buğday alerjisi ve çölyak dışı gluten duyarlılığı olan kişilere de glutensiz beslenme önerilir. Çölyak dışı gluten duyarlılığı olan kişiler bu proteini sindirirken zorlandığı için ishal, karın ağrısı, gaz, şişkinlik gibi semptomlar görülür. Glutensiz diyet ile bu sorunlarda iyileşme görülür. Son araştırmalar birçok hastalık ve inflamasyon ile glutenin ilişkili olabileceği üzerine yoğunlaştı ancak çalışmalar devam ediyor. Hekimi tarafından glutensiz beslenmesi önerilen birinin mutlaka diyetisyen tarafından planlanmış bir glutensiz diyet uygulaması gerekir.
Glutensiz diyet; glutenli yiyeceklerin beslenmeden çıkarılmasıyla belirli vitamin mineral eksikliklerine neden olabileceği gibi diyette tüketilebilecek yiyeceklerin kontrolsüz tüketimi de dengesiz beslenmeye de yol açabilir. Örneğin; pirinç, patates, mısır gibi yiyecekler glutensizdir ve glutensiz diyet uygulayanlar bu yiyecekleri tüketebilir. Ancak bunlar aynı zamanda şeker yükü yüksek yiyeceklerdir ve sık tüketimi kan şekerinin dengelenmesinde bozulmalara yol açabilir.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer örnek ise glutensiz paketli ürün tüketimidir. Glutensiz olduğu için sık sık glutensiz bisküvi, kraker benzeri yiyeceklerin tüketilmesi de dengesiz beslenmeye yol açabilir. Glutensiz olan ürünlerin kıvamının tutması için muadili olan glutenli ürünlere göre yağ içerikleri daha yüksektir. Özetle; glutensiz diyetin çölyak hastalığı dışında da uygulanabileceği durumlar vardır ancak bu hekim-hasta-diyetisyenin birlikte yürütmesi gereken bir süreçtir.
Çok sayıda araştırma otizmli çocuklarda beyin kan akımında azalma, sinir sistemi iltihabı, bağışıklık yetersizliği, oksidatif stres, nörotransmitter bozukluğu, toksin temizleme sorunları ve bağırsak florası bozukluklarının varlığını göstermektedir.
Bu durumda otizmli kişilerin kendi bağırsak floralarından zehirlendiği ihtimalini de düşündürmektedir.
Tipik bir senaryoda annede bağırsak bakteri dengesinin bozulması vardır. Bu nedenle bebek de normal bir bağırsak florası geliştiremez.Bağışıklık sistemi buna göre değişir, yanlış ve sık müdahaleler bebeğin bağırsak florasını daha da bozar. Bağırsak florası ve bağışıklık sistemi daha çok zarar görür. Bu durumda da sızdıran bağırsağa bağlı sorunlar görülür.
Otizmin bu durumun sonucu olması nedeniyle doktor kontrolündeki medikal tedavi ile bağırsak florasının düzenlenmesine yardımcı beslenme tedavisinin desteklenmesi bu çocukların süreçlerini olumlu yönde etkilemektedir.
Sitemizin tüm hakları saklıdır. | Dr. Hasan Karaağaç ©2020-2025
Görseller temsil ve bilgilendirme amaçlı kullanılmıştır.
Design & Developed by AdMedia
